Από το Aκαδημαϊκό Έτος 1989/1990 το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών συμμετέχει στο πιλοτικό πρόγραμμα ECTS (Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Σύστημα Μεταφερομένων Ακαδημαϊκών Μονάδων), που αποτελούσε μία από τις δραστηριότητες του γενικότερου προγράμματος ERASMUS (ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ). Εξ' άλλου το πρόγραμμα ERASMUS είναι μέρος του γενικότερου προγράμματος SOCRATES και αφορά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το πρόγραμμα SOCRATES αποσκοπεί στη βελτίωση της παρεχομένης εκπαίδευσης και κατάρτισης των νέων της Ευρώπης.
Ένας από τους κύριους στόχους του προγράμματος ERASMUS είναι η αμοιβαία αναγνώριση των σπουδών μεταξύ των ΑΕΙ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, έτσι ώστε οι φοιτητές να μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα μεταξύ των κρατών/μελών της. Το ECTS ιδρύθηκε σαν εξαετές πειραματικό μοντέλο για να μελετήσει και στη συνέχεια εδραιώσει την αναγνώριση των σπουδών ΑΕΙ μέσω της μεταφοράς ακαδημαϊκών μονάδων (credits).
Τι είναι το ECTS
ECTS είναι τα αρχικά του "European Community Course Credit Transfer System" δηλαδή του Συστήματος Μεταφερομένων Ακαδημαϊκών Μονάδων, που δημιουργήθηκε από την Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων με σκοπό την προώθηση της αμοιβαίας αναγνώρισης των σπουδών μεταξύ των Α.Ε.Ι. της Ευρωπαϊκής Κοινότητας - και από την ακαδημαϊκή χρονιά 1992-93, ανάμεσα στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ορισμένα κράτη μέλη της ΕΖΕΣ (EFTA χώρες) - έτσι ώστε οι φοιτητές να μπορούν να παρακολουθούν μέρος των σπουδών τους στο εξωτερικό.
Το ECTS σύστημα βασίζεται στην αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης και εμπιστοσύνης μεταξύ των συμμετεχόντων Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Οι λίγοι κανόνες του ECTS, οι οποίοι αναφέρονται στην Πληροφόρηση (σε προσφερόμενα μαθήματα), την Συμφωνία (μεταξύ των ιδρυμάτων αποστολής και υποδοχής) και την Χρήση των Ακαδημαϊκών Μονάδων (που καταδεικνύουν το έργο που επιτελεί ο φοιτητής), ορίσθηκαν για να ενισχύσουν αυτή την αμοιβαία αναγνώριση και εμπιστοσύνη. Κάθε Πανεπιστημιακό Tμήμα που υιοθετεί το σύστημα ERASMUS περιγράφει τα μαθήματα που προσφέρει όχι μόνο ως προς το περιεχόμενό τους αλλά και ως προς τον αριθμό των ακαδημαϊκών μονάδων που αντιστοιχούν σε κάθε μάθημα.
Το πειραματικό σχήμα
Το ECTS απετέλεσε πειραματικό πρόγραμμα (πρόγραμμα-πιλότος), ως μέρος του γενικότερου προγράμματος ERASMUS. Το πειραματικό αυτό σχήμα λειτούργησε στις εξής πέντε θεματικές περιοχές: Διοίκηση Επιχειρήσεων, Χημεία, Ιστορία, Μηχανολογία και Ιατρική, και στο σχήμα αυτό συμμετέχουν 145 Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα από τα κράτη μέλη και από χώρες της ΕΖΕΣ, κάθε ένα εκ των οποίων με μία σχολή ή τμήμα. Το ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ του ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ είχε επιλεγεί από την Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων να συμμετέχει στο πρόγραμμα ECTS στη θεματική περιοχή της ΧΗΜΕΙΑΣ.
Οι μονάδες ECTS
Οι μονάδες ECTS είναι ένα μέγεθος που συνοδεύει τα μαθήματα και περιγράφει το φοιτητικό φόρτο εργασίας , που απαιτείται για την επιτυχή ολοκλήρωσή τους. Συναρτώνται δε με την ποσότητα του έργου που κάθε μάθημα απαιτεί σε σχέση με την συνολική ποσότητα έργου που απαιτείται για την συμπλήρωση ενός χρόνου ακαδημαϊκών σπουδών στο Ίδρυμα. Το έργο αυτό περιλαμβάνει παραδόσεις, εργαστηριακή εξάσκηση, φροντιστήρια, ατομική μελέτη στη βιβλιοθήκη ή στο σπίτι και τέλος εξετάσεις ή άλλου είδους δραστηριότητες ελέγχου της προόδου των φοιτητών. Οι μονάδες ECTS εκφράζουν μία σχετική τιμή .
Στο πρόγραμμα ECTS, 60 ακαδημαϊκές μονάδες αντιπροσωπεύουν το φόρτο εργασίας ενός έτους σπουδών, ενώ 30 μονάδες αντιστοιχίζονται σε ένα εξάμηνο και 20 μονάδες σε ένα τρίμηνο σπουδών. Είναι σημαντικό ότι κανονικά δεν δημιουργούνται ειδικά μαθήματα για το σκοπό του ECTS, αλλά όλα τα ECTS μαθήματα είναι μαθήματα κορμού των προγραμμάτων σπουδών των ιδρυμάτων που συμμετέχουν, όπως αυτά παρακολουθούνται συνήθως από τους σπουδαστές του ιδρύματος.
Τα συμμετέχοντα ιδρύματα είναι αυτά που καθορίζουν την κατανομή των ακαδημαϊκών μονάδων στα διάφορα μαθήματα. Η πρακτική εξάσκηση των φοιτητών στη βιομηχανία και τα κατ' επιλογή μαθήματα τα οποία αποτελούν ενιαίο μέρος του προγράμματος σπουδών λαμβάνουν επίσης ακαδημαϊκές μονάδες. Η πρακτική εξάσκηση στη βιομηχανία και τα κατ' επιλογή μαθήματα τα οποία δεν αποτελούν ενιαίο μέρος του προγράμματος σπουδών, δεν λαμβάνουν ακαδημαϊκές μονάδες. Στο αντίγραφο της αναλυτικής βαθμολογίας του σπουδαστή μπορεί να αναγράφεται η ένδειξη μαθήματα χωρίς μονάδες για αυτά τα συγκεκριμένα μαθήματα.
Οι μονάδες χορηγούνται μόνο μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος και μετά από επιτυχή συμμετοχή σε όλες τις προβλεπόμενες εξετάσεις.
Οι φοιτητές ERASMUS
Στους φοιτητές που συμμετέχουν στο ERASMUS αποδίδονται όλες οι ακαδημαϊκές μονάδες που αντιστοιχούν στα μαθήματα που περάτωσαν επιτυχώς σε οποιοδήποτε από τα συμμετέχοντα στο ERASMUS τμήματα. Μπορούν δε να μεταφέρουν αυτές τις ακαδημαϊκές μονάδες από ένα ίδρυμα σε ένα άλλο, αρκεί να υπάρχει προηγούμενη συμφωνία για το περιεχόμενο των σπουδών στο εξωτερικό μεταξύ των εμπλεκομένων ιδρυμάτων.
Όλοι οι φοιτητές των συμμετεχόντων στο ERASMUS τμημάτων που επιθυμούν να συμμετάσχουν σε προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών με εφαρμογή του συστήματος ECTS μπορούν να το κάνουν με την προϋπόθεση ότι το ίδρυμα στο οποίο σπουδάζουν συμφωνεί και βρίσκονται μέσα στα όρια των διαθέσιμων προς το σκοπό αυτό θέσεων.
Οι περισσότεροι φοιτητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ERASMUS επισκέπτονται μόνο ένα άλλο Ίδρυμα, σε μία μόνο χώρα της κοινότητας, σπουδάζουν εκεί για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα και κατόπιν επιστρέφουν στο ίδρυμα προέλευσης. Κάποιοι μπορεί να παραμείνουν στο ίδρυμα υποδοχής, πιθανά για να πάρουν από εκεί ένα πτυχίο τους. Κάποιοι άλλοι μπορεί επίσης να αποφασίσουν να μεταβούν σε ένα τρίτο ίδρυμα για την συνέχιση των σπουδών τους. Σε κάθε μία από αυτές τις τρεις περιπτώσεις, θα πρέπει να εκπληρώσουν τις νομικές και θεσμικές προαπαιτήσεις της χώρας και του ιδρύματος από όπου τελικά θα λάβουν το πτυχίο τους.
Όταν ο φοιτητής επιστρέψει στο ίδρυμα προέλευσης αφού έχει επιτυχώς ολοκληρώσει το πρόγραμμα σπουδών που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των ιδρυμάτων προέλευσης και υποδοχής, γίνεται αυτόματη μεταφορά μονάδων και ο σπουδαστής συνεχίζει το πρόγραμμα σπουδών του στο ίδρυμα προέλευσης χωρίς καμία απώλεια χρόνου ή μονάδων. Σε περίπτωση όμως που ο σπουδαστής αποφασίσει να μείνει στο ίδρυμα υποδοχής και να λάβει το πτυχίο του εκεί, πιθανόν να πρέπει να προσαρμόσει το πρόγραμμα σπουδών του λόγω των νομικών και θεσμικών κανόνων της χώρας, του ιδρύματος και του τμήματος υποδοχής.
Η επιλογή των φοιτητών που θα συμμετέχουν σε προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών που χρησιμοποιούν το σύστημα ECTS και θα πάρουν τις υποτροφίες γίνεται από το κάθε ίδρυμα που συμμετέχει με την προϋπόθεση ότι οι φοιτητές αυτοί πρέπει να πληρούν τις παρακάτω γενικές προϋποθέσεις για χορήγηση υποτροφιών ERASMUS:
- Οι φοιτητές πρέπει να είναι πολίτες χώρας - μέλους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ή πολίτες κάποιας από τις χώρες της ΕΖΕΣ (ή να αναγνωρίζονται επίσημα από ένα κράτος, μέλος της κοινότητας ή χώρας ΕΖΕΣ, σαν πρόσφυγες, ή άτομα χωρίς πατρίδα ή μόνιμοι κάτοικοι). Αναφορικά με τους πολίτες των χωρών της ΕΖΕΣ, οι φοιτητές θα μπορούν να πάρουν ERASMUS υποτροφία μόνο όταν μεταβούν σε ένα ίδρυμα υποδοχής που ανήκει σε χώρα-μέλος Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα ERASMUS έχουν, από τους φοιτητές που είναι πολίτες χώρας ΕΖΕΣ εγγεγραμμένοι σε ένα ERASMUS ίδρυμα άλλης χώρας ΕΖΕΣ ή χώρας-μέλους της Κοινότητας, μόνον εκείνοι που έχουν άδεια μόνιμης κατοικίας.
- Οι φοιτητές απαλλάσσονται της απαίτησης για πληρωμή διδάκτρων στο Πανεπιστήμιο υποδοχής. Δεν αποκλείεται όμως η συνέχιση της καταβολής διδάκτρων στο Πανεπιστήμιο προέλευσης από τους φοιτητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα την αντίστοιχη περίοδο.
- Σε περίπτωση που ο φοιτητής που συμμετέχει στο πρόγραμμα ERASMUS έχει τύχει εθνικής υποτροφίας (ή φοιτητικού δανείου), η καταβολή των προβλεπομένων ποσών κατά κανένα τρόπο δεν διακόπτεται ούτε και υπόκειται σε αναστολή, διακοπή ή μείωση κατά την περίοδο φοιτήσεως των φοιτητών σε Τμήμα άλλης χώρας - μέλους της κοινότητας που συμμετέχει στο πρόγραμμα αυτό, επειδή ο φοιτητής λαμβάνει και υποτροφία ERASMUS.
- Η περίοδος φοιτήσεως στο εξωτερικό δεν θα πρέπει να είναι μικρότερη των τριών μηνών ή μεγαλύτερη από ένα χρόνο.
- Οι πρωτοετείς φοιτητές δεν δικαιούνται να λαμβάνουν υποτροφία ERASMUS.
Στο σύνδεσμο που ακολουθεί παρατίθενται τα Τμήματα Χημείας Ευρωπαϊκών ΑΕΙ που συμμετείχαν και ανέπτυξαν το σύστημα ECTS στη θεματική περιοχή της Χημείας. Η ανταλλαγή των φοιτητών μεταξύ των ιδρυμάτων αυτών συνεχίζεται κανονικά και σήμερα.
https://erasmus.upatras.gr/agreements/erasmus/list?department_id=54
Όπως προαναφέρθηκε οι φοιτητές που μπορούν να πάρουν μέρος στο πρόγραμμα αυτό πρέπει να έχουν τελειώσει ένα τουλάχιστο χρόνο σπουδών στο ίδρυμα προέλευσης πριν μετακινηθούν, δεν πληρώνουν εγγραφή και δίδακτρα στο ίδρυμα υποδοχής, ενώ λαμβάνουν υποτροφία ERASMUS (ERASMUS grant) της τάξεως των 300 ECU ανά μήνα που περιλαμβάνει και τα έξοδα μετακίνησης. Η διάρκεια σπουδών στο εξωτερικό μπορεί να είναι τρίμηνη (20 credits) ή ένα εξάμηνο (30 credits) ή ένα πλήρες ακαδ. έτος (10 έως 12 μήνες, 60 credits). Σε κάθε τμήμα που συμμετέχει στο πρόγραμμα ERASMUS παρέχονται υποτροφίες που καλύπτουν ένα σύνολο 100 μηνών σπουδών που κατανέμονται στους υποψηφίους ERASMUS φοιτητές ανάλογα με την διάρκεια σπουδών εκάστου στο εξωτερικό. Η επιλογή των ERASMUS φοιτητών γίνεται κυρίως με βάση την ακαδημαϊκή τους επίδοση. Χρήματα επίσης παρέχονται μέσω των λεγομένων Πανεπιστημιακών Υποτροφιών (Institutional Grants) για την εκμάθηση ή βελτίωση γνώσης ξένων γλωσσών σε υποψηφίους ERASMUS φοιτητές.
Σύμφωνα με το σύστημα ECTS, τα μαθήματα (παραδόσεις, φροντιστήρια, εργαστήρια) των προγραμμάτων καθενός από τα συμμετέχοντα χημικά τμήματα αντιστοιχούν σε ακαδημαϊκές μονάδες. Ο αριθμός των μονάδων αυτών προσδιορίζεται με βάση τον αριθμό των εβδομαδιαίων ωρών στις οποίες παραδίδεται το συγκεκριμένο μάθημα, το είδος του μαθήματος και της βαρύτητάς (σπουδαιότητας) του. Ο φοιτητής που θα μεταβεί σε ένα άλλο Πανεπιστήμιο επιλέγει, με την βοήθεια των Συντονιστών Τμημάτων και των Πληροφοριακών Φυλλαδίων (Info Packs) των δύο Πανεπιστημίων που εμπλέκονται στην συγκεκριμένη ανταλλαγή, εκείνο το πρόγραμμα σπουδών που ταιριάζει περισσότερο σε αυτό που θα παρακολουθούσε αν έμενε στο Πανεπιστήμιό του έτσι ώστε ο αριθμός των αντίστοιχων credits να μη ξεπερνά τα παραπάνω αναφερθέντα όρια ανά περίοδο σπουδών στο εξωτερικό.
Μετά το τέλος των σπουδών του στο ίδρυμα του εξωτερικού και την επιτυχή εξέτασή του στις προβλεπόμενες εξετάσεις, ο φοιτητής επιστρέφει στο ίδρυμα προέλευσης στο οποίο γίνεται πλήρης αναγνώριση και αντιστοίχηση των credits και των βαθμών που μεταφέρει έτσι ώστε να μην υπάρξει απολύτως καμία απώλεια χρόνου ή μονάδων.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αν και το εξαετές πιλοτικό πρόγραμμα ECTS έληξε το ακαδημαϊκό έτος 1995-96, η ανταλλαγή φοιτητών μεταξύ των ανωτέρω Πανεπιστημίων συνεχίζεται κανονικά μέσω της συνέχισης του προγράμματος σαν Προγράμματος Διαπανεπιστημιακής Συνεργασίας (ICP-UK-5082/13) με την ονομασία ECEN (European Chemistry Exchange Network) που συνεχίζεται από το Πανεπιστήμιο του Στραθκλάϊντ της Σκωτίας. Στα πλαίσια της εννεαετούς λειτουργίας του Προγράμματος ERASMUS στο Τμήμα μας έχουν μεταβεί στο εξωτερικό 80 φοιτητές μας, ενώ έχουμε δεχθεί στο τμήμα μας 18 αλλοδαπούς φοιτητές.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να έχουν περισσότερες πληροφορίες από τον Συντονιστή του Τμήματος Χημείας για τις ανταλλαγές φοιτητών του προγράμματος SOCRATES,
Καθηγητή κ. Νικόλαο Καραμάνο. Για άλλες δραστηριότητες του Προγράμματος SOCRATES, όπως το Ευρωπαϊκό Θεματικό Δίκτυο Χημείας ( ECTN ), τα Εντατικά Θερινά Μαθήματα Xημείας ( IP - SSC ), την Ανάπτυξη από κοινού Προγραμμάτων Προχωρημένων Σπουδών ( CDA - The European PhD ), κλπ., οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στον Kαθηγητή κ. Διονύσιο Παπαϊωάννου.
